Thưa, Sao Phật Cười?

Ai đó đã nói rất hay, rằng: So với cái mênh mông của vũ trụ thì nỗi buồn của một hạt bụi có là chi.

Vũ trụ này, theo như các nhà khoa học nói, được mười bốn tỉ năm tuổi. Mười bốn tỉ (14,000,000,000) năm! Chịu thua. Chẳng một con người trần tục nào hiểu được điều đó có nghĩa là gì. Đời người khá khẩm chút thì bảy mươi (70) năm. Khá hơn chút nữa thì tám chín mươi (80-90). Ai khá lắm thì hơn trăm tuổi (100-). Cho nên lấy cái mẩu thời gian tí tẹo tèo teo trăm năm vô nghĩa của mình mà đặt cạnh bốn bề vô tận không đầu không cuối mười bốn tỉ năm kia thì còn vơ vẩn hơn cả tiếng chó sủa trong cơn mớ ngủ giữa đêm thâu.

Ấy thế mà khi hạt bụi kia nổi cơn buồn lên mới kinh khủng làm sao. Cứ như cả cõi đời đang bị tuyên án vì sự vô tình vui vẻ của nó trước cái kẻ đang sầu muộn này. Người ta muốn rằng xung quanh phải nghiêm trang lắng nghe cõi lòng thổn thức này, phải cảm thấy tội lỗi vì để cho giọt nước mắt đọng long lanh trên hàng mi này, phải day dứt vì thấy đôi vai này run run nghèn nghẹn... Cũng may, vẫn còn đó những kẻ ngây thơ si tình để bối rối dỗ dành nịnh nọt như Bằng Kiều, để hát "khi người yêu tôi khóc trời cũng giăng sầu..." Hay rất mực trang trọng âu yếm như Bùi Giáng: "Anh quỳ xuống hai tay đưa bệ vệ. Để xin nâng một giọt lệ êm đềm"...!

Chợt hiểu nụ cười của Đức Phật!

Ngài bảo rằng đời là khổ. Bài kinh đầu tiên ngài dạy cũng về khổ. Rồi cả bốn mươi chín năm thuyết pháp hàng ngàn bận mà tóm lại cũng "Ta chỉ dạy về khổ và con đường chấm dứt khổ". Nói chung, nhìn đâu trong lời dạy của ngài cũng xoay quanh khổ. Ấy vậy mà lúc nào ngài cũng cười. Bức tranh nào cũng cười. Pho tượng nào cũng cười. Đôi lứa yêu nhau đằm thắm kết tóc se tơ trước mặt ngài, cười đã đành, mà đến khi cãi vã ly dị chia tay khóc lóc trước ngài, cũng cười! Trúng số độc đắc hả hê đến lạy tạ ngài cũng cười, đến lúc tán gia bại sản điêu đứng quỳ gục trước ngài, vẫn cười! Thời buổi chùa to tăng thịnh tín đồ nhiều ngài cười cũng dễ hiểu, nhưng ngay cả lúc sư sãi vắng bóng, tự viện tiêu điều, chuông mõ lạnh tanh, ấy thế ngài cứ cười!

Câu chuyện nổi tiếng trong Thiền tông: Khi Đức Phật mỉm cười đưa cành hoa sen lên, mọi người ngơ ngác, riêng ngài Ca Diếp mỉm cười. Đức Phật mỉm cười lại, và nói "Ta có cái này cho ông..." Tưởng rằng khó hiểu, nhưng vì quá đơn giản nên chẳng ai hiểu. Chuyện là thế này: Đức Phật với dung nghi tinh khiết như một buổi sáng lập đông, tay đưa lên đóa sen còn đọng sương mà một kẻ tâm thành nào đó dậy từ sáng sớm để hái dâng ngài, rồi mỉm cười, một nụ cười như nắng ban mai! Vậy hỏi sao ngài Ca Diếp không mỉm cười cho được?! Không mỉm cười mới lạ! Mọi người vì bận thắc mắc là Đức Phật có ý gì đây ta, nên chẳng cười nổi. Trong khi Thế Tôn thì chẳng có ý gì cả. Chỉ một nụ hoa và một nụ cười!

Nhớ đọc đâu đó bài viết ngắn rất thú vị về chuyện tại sòng bạc nào đó ở Las Vegas người ta đặt những tượng Phật dọc hành lang. Lý do là để người chơi bạc tìm thấy chút thư giãn trong cơn đen đỏ, hoặc sau khi thua cuộc, khi thấy nụ cười của ngài! Thiệt hay! Một cách vô căn cứ, nhưng tin rằng trong hàng ngàn, hàng triệu con bạc máu lửa kia, ắt có vài người sẽ tìm đến chùa, hay sẽ tìm một trang sách, trang kinh Phật để đọc sau bao nhiêu năm dài điên cuồng với vòng xoay bất tận của viên xúc xắc.

Cũng có nhiều lúc hạt bụi đau khổ này vì quá đau khổ rồi tạc nên tôn dung của ngài mà không thấy nụ cười: Phật cô đơn. Phải nói thật thích chí khi thấy tượng Phật ngồi ôm gối trong dáng cô đơn trầm lặng như thế. Rồi thơ viết còn cô đơn và buồn hơn thế nữa:

Phật Cô Đơn (nguồn: internet)

Thơ đã chết kể từ khi cất bút

Nên vô ngôn hoa nở hội Linh Sơn

Trong lặng im nghe nhức nhối chập chờn

Mười phương Phật cũng buồn, môi hé nụ

Cũng một cách vô căn cứ, tin rằng nếu Đức Phật mà thấy tượng ngài được tạc kiểu vậy, thơ viết về ngài kiểu đó thì ngài không phải mỉm cười, mà cười ha hả! Vụ trụ mênh mông mười bốn tỉ năm kia thì để bụng gì đâu với cái vui buồn con con, ngồ ngộ, nghiêm túc trẻ thơ của hạt bụi li ti trăm năm chớp mắt?

Chẳng biết nói gì thêm nữa...

Học cười như Phật vậy!